Σαν σήμερα, 14 Μάη 1940, φεύγει από τη ζωή η αναρχική αγωνίστρια Emma Goldman. Ακτιβίστρια, ομιλήτρια, επαναστάτρια η Emma Goldman υπήρξε σημαντική μορφή του αναρχικού κινήματος, παίρνοντας μέρος σε μια σειρά κοινωνικοπολιτικών και επαναστατικών γεγονότων στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου. Με τα λόγια και με τη γραφή της διέδωσε την σημασία της ισότητας και της χειραφέτησης των γυναικών, του ελεύθερου έρωτα, του ελέγχου των γεννήσεων, της ελευθερίας του λόγου, του αναρχισμού. Αγωνίστηκε ενάντια στην πατριαρχία, την ταξική εκμετάλλευση, τον μιλιταρισμό και τον πόλεμο. Διώχθηκε, φυλακίστηκε, λασπολογήθηκε, στοχοποιήθηκε και εξορίστηκε. Επισκέφτηκε την Επαναστατημένη Ισπανία και τους αναρχικούς συντρόφους και συντρόφισσες που οικοδομούσαν έναν καινούριο κόσμο, επεσήμανε τον κίνδυνο της σταλινικής αντεπανάστασης στην Ισπανία, ενώ αποτύπωσε στο χαρτί τις σκέψεις και τις εμπειρίες της αλλά πιο πολύ την απογοήτευσή της για την ΕΣΣΔ, μιλώντας για τις φυλακίσεις των αναρχικών αλλά και άλλων πολιτικών αντιπάλων των μπολσεβίκων, τις διώξεις, το αιματοκύλισμα της εξέγερσης της Κροστάνδης, την οικονομική ανισότητα και την πολιτική ανελευθερία. Ο δρόμος της διασταυρώθηκε με εκείνους των Μπέρκμαν, Μοστ, Κροπότκιν, Μαλατέστα, Λουίζ Μισέλ και Βολταιρίν ντε Κλαιρ, όπως επίσης με πολλούς ακόμα αναρχικούς και ριζοσπάστες της περιόδου. Εξέδωσε πλήθος εντύπων, με πιο χαρακτηριστικό το Mother Earth. Αγαπούσε την τέχνη και τον πολιτισμό και θεωρούσε την πρόσβαση σε αυτά απαραίτητη για όλους τους ανθρώπους. "Η ελευθερία δεν θα κατέλθει στο λαό. Ο λαός πρέπει να ανυψωθεί προς την ελευθερία" η επιγραφή στον τάφο της, στο German Waldheim Cemetery στο Forest Park, Illinois, ένα προάστιο του Σικάγο, κοντά στο μέρος που είναι θαμμένοι οι μάρτυρες του Χέιμαρκετ.
*
ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ: Η φιλοσοφία μιας νέας κοινωνικής τάξης βασισμένης στην ελευθερία, χωρίς περιορισμούς από τον ανθρώπινο νόμο· η θεωρία ότι όλες οι μορφές διακυβέρνησης βασίζονται στη βία και, ως εκ τούτου, είναι λανθασμένες και επιβλαβείς, καθώς και περιττές.
[...]
Ο αναρχισμός είναι η μόνη φιλοσοφία που φέρνει στον άνθρωπο τη συνείδηση του εαυτού του· η οποία υποστηρίζει ότι ο Θεός, το Κράτος και η κοινωνία είναι ανύπαρκτα, ότι οι υποσχέσεις τους είναι άκυρες, αφού μπορούν να εκπληρωθούν μόνο μέσω της υποταγής του ανθρώπου. Ο αναρχισμός είναι επομένως ο δάσκαλος της ενότητας της ζωής· όχι μόνο στη φύση, αλλά και στον άνθρωπο. Δεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ του ατόμου και των κοινωνικών ενστίκτων, όπως ακριβώς δεν υπάρχει μεταξύ της καρδιάς και των πνευμόνων: η μία είναι η υποδοχή μιας πολύτιμης ουσίας ζωής, η άλλη η αποθήκη του στοιχείου που διατηρεί την ουσία αγνή και δυνατή. Το άτομο είναι η καρδιά της κοινωνίας, διατηρώντας την ουσία της κοινωνικής ζωής· η κοινωνία είναι οι πνεύμονες που διανέμουν το στοιχείο για να διατηρήσουν την ουσία της ζωής - δηλαδή το άτομο - αγνό και δυνατό.
[...]
Ο αναρχισμός είναι ο μεγάλος απελευθερωτής του ανθρώπου από τα φαντάσματα που τον έχουν κρατήσει αιχμάλωτο· Είναι ο κριτής και ο ειρηνοποιός των δύο δυνάμεων για ατομική και κοινωνική αρμονία. Για να επιτύχει αυτή την ενότητα, ο Αναρχισμός έχει κηρύξει τον πόλεμο στις ολέθριες επιρροές που μέχρι στιγμής έχουν εμποδίσει την αρμονική ανάμειξη των ατομικών και κοινωνικών ενστίκτων, του ατόμου και της κοινωνίας.
[...]
Ο αναρχισμός, λοιπόν, στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύει την απελευθέρωση του ανθρώπινου νου από την κυριαρχία της θρησκείας. την απελευθέρωση του ανθρώπινου σώματος από την κυριαρχία της ιδιοκτησίας. την απελευθέρωση από τα δεσμά και τους περιορισμούς της κυβέρνησης. Ο αναρχισμός αντιπροσωπεύει μια κοινωνική τάξη που βασίζεται στην ελεύθερη ομαδοποίηση ατόμων με σκοπό την παραγωγή πραγματικού κοινωνικού πλούτου. μια τάξη που θα εγγυάται σε κάθε άνθρωπο ελεύθερη πρόσβαση στη γη και πλήρη απόλαυση των αναγκαίων της ζωής, σύμφωνα με τις ατομικές επιθυμίες, προτιμήσεις και κλίσεις.
[...]
Όσον αφορά τις μεθόδους. Ο αναρχισμός δεν είναι, όπως μπορεί να υποθέσουν κάποιοι, μια θεωρία του μέλλοντος που πρέπει να υλοποιηθεί μέσω θεϊκής έμπνευσης. Είναι μια ζωντανή δύναμη στις υποθέσεις της ζωής μας, δημιουργώντας συνεχώς νέες συνθήκες. Οι μέθοδοι του αναρχισμού, επομένως, δεν αποτελούν ένα ακλόνητο πρόγραμμα που πρέπει να εφαρμόζεται υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Οι μέθοδοι πρέπει να προκύπτουν από τις οικονομικές ανάγκες κάθε τόπου και κλίματος, καθώς και από τις πνευματικές και ιδιοσυγκρασιακές απαιτήσεις του ατόμου. Ο γαλήνιος, ήρεμος χαρακτήρας ενός Τολστόι θα επιθυμεί διαφορετικές μεθόδους για την κοινωνική ανασυγκρότηση από την έντονη, ξεχειλίζουσα προσωπικότητα ενός Μιχαήλ Μπακούνιν ή ενός Πιότρ Κροπότκιν. Ομοίως, πρέπει να είναι προφανές ότι οι οικονομικές και πολιτικές ανάγκες της Ρωσίας θα υπαγορεύσουν πιο δραστικά μέτρα από ό,τι η Αγγλία ή η Αμερική. Ο αναρχισμός δεν αντιπροσωπεύει στρατιωτική άσκηση και ομοιομορφία. Ωστόσο, αντιπροσωπεύει το πνεύμα της εξέγερσης, σε οποιαδήποτε μορφή, ενάντια σε όλα όσα εμποδίζουν την ανθρώπινη ανάπτυξη. Όλοι οι αναρχικοί συμφωνούν σε αυτό, όπως συμφωνούν επίσης στην αντίθεσή τους στον πολιτικό μηχανισμό ως μέσο για την επίτευξη της μεγάλης κοινωνικής αλλαγής.
[...]
Ο αναρχισμός, η μεγάλη μαγιά της σκέψης, διαπερνά σήμερα κάθε φάση της ανθρώπινης προσπάθειας. Η επιστήμη, η τέχνη, η λογοτεχνία, το δράμα, η προσπάθεια για οικονομική βελτίωση, στην πραγματικότητα κάθε ατομική και κοινωνική αντίθεση στην υπάρχουσα αταξία των πραγμάτων, φωτίζεται από το πνευματικό φως του Αναρχισμού.
Μετάφραση αποσπασμάτων από το κείμενο " What it Really Stands for Anarchy" της Emma Goldman (Mother Earth, 1910)